1631303 บริการอ้างอิงและสารสนเทศ
Reference and Information Services

ภาคปลาย ปีการศึกษา 2543
3 (2-2)

แนะนำหนังสืออ้างอิง
ความรู้เกี่ยวกับดรรชนีวารสาร

ดรรชนี มีความหมายว่า ชี้หรือแสดง ในทางสารนิเทศ ดรรชนี หมายถึงสิ่งบ่งชี้ไปยังแหล่งข้อมูล ซึ่งอาจจะเป็นส่วนหนึ่งของหนังสือ หรือเป็นหนังสือ ที่ให้รายการที่มีรายละเอียดเกี่ยวกับชื่อหัวข้อ คำศัพท์ หัวเรื่อง ชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง หรือรายการอื่นๆที่มีความสำคัญ ว่าอยู่หน้าใดในหนังสือเล่มเดียวกัน หรืออยู่ในหนังสือเล่มใด วารสารเล่มใด

ความสำคัญของดรรชนี คือช่วยในการค้นหาสารนิเทศได้สะดวกและรวดเร็ว ทันกับความต้องการที่จะใช้และทำให้มีการค้นหาสารนิเทศที่กระจายอยู่ในที่ต่างๆได้อย่างทั่วถึง ไม่ถูกละเลยโดยไม่มี การนำมาใช้

ประเภทของดรรชนี
การแบ่งประเภทของดรรชนีสามารถแบ่งได้ตามลักษณะการใช้ได้ 2 ประเภทคือ

1. แบ่งตามลักษณะของสิ่งพิมพ์ที่นำมาทำดรรชนี ได้แก่
- ดรรชนีของหนังสือ คือดรรชนีที่ปรากฎอยู่ตอนท้ายเล่มของหนังสือเพื่อให้ความสะดวกแก่ผู้ที่ต้องการ ค้นคว้าเรื่องราวในหนังสือนั้น
- ดรรชนีวารสาร คือดรรชนีตามหัวเรื่องของบทความในวารสารซึ่งในแต่ละรายการ ประกอบด้วย ชื่อผู้เขียนบทความ ชื่อบทความ ขื่อวารสาร ปีที่ ฉบับที่ เดือน ปี และเลขหน้าของบทความ
- ดรรชนีหนังสือพิมพ์ มีลักษณะคล้ายดรรชนีวารสาร คือให้รายละเอียดว่าบทความหรือข่าวสำคัญนั้น อยู่ในหนังสือพิมพ์ฉบับไหน อยู่หน้าและคอลัมน์ไหน
2. แบ่งตามวิธีการจัดทำ ได้แก่
- ดรรชนีผู้แต่ง เป็นดรรชนีที่เรียงลำดับรายการโดยใช้ชื่อผู้เขียน
- ดรรชนีชื่อเรื่อง คือดรรชนีที่เรียงลำดับรายการโดยใช้ชื่อเรื่องเป็นหลัก
- ดรรชนีหัวเรื่อง คือดรรชนีที่ใช้คำหรือวลีที่มีผู้กำหนดไว้ก่อนแล้วเป็นหัวเรื่อง นำมาจัดเรียงลำดับ เพื่อให้งานที่อยู่ในลักษณะวิชาเดียวกันอยู่รวมกัน
ในที่นี้จะขอกล่าวถึงรายละเอียดของดรรชนีวารสารซึ่งแบ่งประเภทได้ 4 ประเภทคือ
1. ดรรชนีวารสารทั่วไป เป็นการนำวารสารประเภทต่างๆไม่จำกัดเนื้อหาวิชา มาจัดทำเป็นหนังสือดรรชนี
2. ดรรชนีวารสารเฉพาะวิชา เป็นการเลือกบทความเฉพาะสาขาวิชาใดวิชาหนึ่งมาทำดรรชนี
3. ดรรชนีวารสารเฉพาะเรื่อง เป็นการนำบทความจากวารสารที่มีการจัดพิมพ์ต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน มาจัดทำดรรชนี เช่น ดรรชนีราชกิจจานุเบกษา
4. ดรรชนีวารสารชนิดที่ห้องสมุดจัดทำขึ้นเอง ห้องสมุดหลายแห่งได้จัดทำดรรชนีวารสารบริการแก่ผู้ใช้

เพื่ออำนวยความสะดวกในการค้นหาบทความ บางแห่งทำเป็นบัตรรายการ บางแห่งทำเป็นรูปเล่ม เช่น ห้องสมุดสำนักบรรณสารการพัฒนาของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

แนะนำหนังสือ

ดรรชนีวารสารไทย 2535
โดย
สำนักบรรณสารการพัฒนา
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นคู่มือในการค้นคว้าสารสนเทศจากวารสารวิชาการสาขาสังคมศาสตร์ และสาขาที่เกี่ยวข้อง ซึ่งพิมพ์เผยแพร่ระหว่างเดือนมกราคม - ธันวาคม 2535 จำนวน 167 รายชื่อ เป็นเล่มที่ 27 ของโครงการจัดทำดรรชนีวารสารไทย โดยเล่มแรกได้มีการจัดทำมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 และจัดทำเรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ. 2539 แต่ไม่ได้จัดทำทุกปี ปีใดมีข้อมูลนัอย ก็ทำรวมเล่ม เช่น เล่มปี 2503 - 2506, เล่มปี 2507, เล่มปี 2510 - 2512 ปัจจุบันมีการให้บริการสืบค้นจากฐานข้อมูลระบบ ออนไลน์แก่ผู้ใช้ภายในสำนักและสถาบัน และคาดว่าต่อไปจะมีการขายลิบสิทธิ์ให้หน่วยงานภายนอกได้ใช้บริการด้วย

หนังสือดรรชนีวารสารไทย 2535แบ่งออกเป็น 3 ภาค คือ

- ดรรชนีเรียงตามหัวเรื่องได้รวบรวมรายชื่อบทความในเรื่องเดียวกันเข้าไว้ด้วยกัน โดยให้หัวเรื่องกำกับแล้วเรียงหัวเรื่องไปตามลำดับอักษร ซึ่งได้กำหนดโดยใช้คู่มือ"หัวเรื่องสำหรับโครงการดรรชนีของสถาบันบัณฑิต พัฒนบริหารศาสตร์" เป็นหลักและ"หัวเรื่องสำหรับหนังสือภาษาไทย" ของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยและ"หัวเรื่องสำหรับหนัง สือภาษาไทย" ของคณะอนุกรรมการกลุ่มวิเคราะห์เลขหมู่และทำบัตรรายการเป็นการประกอบการพิจารณาในกรณีที่จำเป็น ในแต่ละรายการประกอบด้วยหัวเรื่อง ชื่อผู้แต่ง ชื่อบทความ ชื่อวารสาร ปีที่ ฉบับที่(วัน เดือน ปี) เลขหน้า นอกจากนี้ยังให้รายละเอียด ที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับบทความไว้หลังเลขหน้าด้วย เช่น ภาพประกอบ แผนที่ แผนผัง
- รายชื่อวารสารที่ทำดรรชนีรวบรวมรายชื่อวารสารทางวิชาการที่ได้จัดทำดรรชนี ไว้ในหนังสือเล่มนี้ โดยให้ชื่อย่อและชื่อเต็มของวารสารไว้
- ดรรชนีเรียงตามชื่อผู้แต่งรวบรวมชื่อบทความที่ผู้แต่งแต่ละท่านได้เขียนไว้ โดยเรียง ลำดับตามอักษรชื่อผู้เขียนบทความ ถ้าผู้แต่งเขียนบทความไว้หลายเรื่องจะเรียงชื่อบทความตามลำดับอักษร

2. Readers' Guide to Periodical Literature,
produced by The H.W. Wilson Company

เป็นดรรชนีวารสารที่จัดทำดรรชนีจากวารสารภาษาอังกฤษที่พิมพ์ในสหรัฐอเมริกาและแคนาดาจำนวน 272 รายชื่อในรูปแบบ ของ CD-ROM และมีบริการสืบค้นทางอินเทอร์เน็ตได้โดยเข้าที่ http://www.hwwilson.com ซึ่งมีบริการให้ฟรีประมาณ 60 วัน โดยขอผ่านหน่วยงาน ข้อมูลครอบคลุมวารสารที่จัดพิมพ์ตั้งแต่ปี 1983 จนถึงปัจจุบันและมีการปรับปรุงให้ทันสมัยทุกเดือนในดิสก์ และ 2 ครั้งต่อสัปดาห์สำหรับข้อมูลออนไลน์ ในการค้นหาคำที่ต้องการ ผู้ใช้สามารถใส่คำที่ต้องการให้โปรแกรมค้นหา ก็จะได้ข้อมูลว่าคำนั้นจะดูได้จากวารสารอะไรบ้าง และมีรายละเอียด ของวารสารแต่ละเล่มเพื่อค้นต่อไปได้

ผู้รายงาน
วิราม สุภัทรเกียรติ
รหัสนักศึกษา 430094020

หน้าสารบัญ