1631303 บริการอ้างอิงและสารสนเทศ
Reference and Information Services
ภาคต้น ปีการศึกษา 2545
3 (2-2)

พัฒนาการและความสำคัญของบริการตอบคำถาม (Reference Service)

บริการตอบคำถาม เดิมหมายถึง บริการของห้องสมุดในด้านการช่วยผู้อ่านค้นหา ข้อเท็จจริง หรือข่าวสารต่าง ๆ และช่วยผู้อ่านในการใช้หนังสือและห้องสมุด (จารุวรรณ สินธุโสภณ 2521 : 101) แต่ในปัจจุบันลักษณะของการให้บริการ ตอบคำถาม ในแง่ของการให้บริการสารนิเทศ มุ่งเน้นให้ผู้ใช้ได้รับข้อมูลที่ต้องการ ไม่ ใช่เป็นการชี้แนะให้ผู้ต้องการสารนิเทศ ไปค้นหาแหล่งคำตอบเอง บริการตอบคำถาม ในลักษณะที่กล่าวมา จึงมุ่งเน้นในการตอบคำถาม (Replies to inquiries)

บริการตอบคำถาม เกิดขึ้นภายหลังงานหลักอื่น ๆ ของห้องสมุด ได้แก่ งาน บริหารและงานเทคนิค (การจัดซื้อจัดหา การจัดหมู่หนังสือ และการทำบัตรรายการ) ทั้งนี้เพราะการใช้ห้องสมุด เพื่อการศึกษาและค้นคว้าวิจัยอย่างจริงจัง อันเป็นต้นเหตุ ให้เกิดงานบริการตอบคำถาม เพิ่งจะมีขึ้นราว 100 ปีเศษ มานี้เอง ผู้ริเริ่มคือ แซมมวล กรีน (Samual Green) บรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนวูชสเตอร์ (Worcester Free Public Library) แห่งเมืองวูซสเตอร์ รัฐแมสซาจูเซท เป็นผู้ที่ ได้เสนอความคิดในการช่วยเหลือผู้อ่าน ในการใช้ห้องสมุด นอกเหนือไปจากงานประจำ อื่น ๆ ของบรรณารักษ์ โดยได้เสนอความคิดนี้ ในที่ประชุมสามัญประจำปีของสมาคม อเมริกันในปี พ.ศ.2419 แนวความคิดที่เสนอขั้นแรกนี้ กรีน มุ่งหวังเพียงแต่ให้ผู้ใช้ ห้องสมุดเกิดความประทับใจ ในกิจการของห้องสมุดยิ่งขึ้นเท่านั้นเอง ยังไม่เกิดแนว ความคิดที่ว่า การบริการข่าวสาร ข้อมูล เป็นความรับผิดชอบที่สำคัญยิ่งของห้องสมุด ห้องสมุดจำนวนมากนำความคิดของกรีนไปปฏิบัติ ห้องสมุดที่นับว่าเป็นผู้บุกเบิก บริการนี้แห่งหนึ่ง คือ ห้องสมุดประชาชนบอสตัน ซึ่งจัดบรรณารักษ์เข้าทำงานนี้ เต็มตัว และให้บริการช่วยเหลือผู้อ่านด้วยวิธี "จัดเอกสารให้ผู้ใช้ห้องสมุดอย่าง สมบูรณ์เท่าที่จะมี นอกนั้นให้เป็นเรื่องผู้ใช้ห้องสมุดที่จะช่วยเหลือตนเอง" วิธีนี้ ประสบความสำเร็จด้วยดีและมีมาจนทุกวันนี้ (วิสิทธิ์ จินตวงศ์ 2521 : 13-14)

หน้าสารบัญ