|
|
หน่วยที่ 5
การประเมินคุณค่าและการใช้ประโยชน์จากความรู้
ผศ.ฑัณฑิกา ศรีโปฎก
5.7 การใช้ประโยชน์จากความรู้
ความรู้ขั้นพื้นฐานหรือความรู้จากการประยุกต์ สามารถอำนวยประโยชน์แก่คนได้มากทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับว่าโอกาสใดจะต้องใช้ความรู้พื้นฐาน หรือโอกาสใดจะต้องใช้ความรู้ประยุกต์ คนทั่วไปใช้ประโยชน์จากความรู้ในด้านต่อไปนี้
1) แก้ปัญหาหรือขจัดความสงสัย เช่นเวลาเกิดอาการเจ็บป่วย ทำให้มีความต้องการอยากรู้หรือสงสัยว่าทำไมจึงป่วยและจะทำให้หายป่วยได้อย่างไร การเจ็บป่วยเป็นเรื่องปกติ ที่ทุกคนต้องมีโอกาสพบความรู้จะถูกนำมาใช้เสมอเพื่อการแก้ปัญหานี้หรือปัญหาอื่น ๆ อีกมากมายในชีวิตของคน
2) เพื่อพัฒนาหรือสร้างสิ่งใหม่ที่ดีกว่าขึ้นมาใช้หรือปฏิบัติการด้วยวิธีการใหม่ที่ประสบผลสำเร็จมากกว่าดีกว่า ซึ่งปกติทุกคนจะพยายามหาความรู้หรือใช้กับเรื่องเหล่านี้อยู่แล้ว เช่น สร้างยานพาหนะใช้ขนส่งแทนการเดินด้วยเท้า สร้างเครื่องมือสื่อสารให้สื่อสารได้ไกล เร็วได้มาก ผลิตอุปกรณ์ปรุงอาหาร หรือเก็บถนอมอาหารไว้ได้นานโดยไม่ให้เสียคุณค่า เป็นต้น
3) เพื่อสร้างความสุขและสุนทรียภาพ หมายถึง ความรู้ทำให้มีจินตนาการและ มีอารมณ์ร่วมในทางที่ดีที่พอใจ คือทำให้คนรู้จักและเข้าใจ ศิลปะ ดนตรี นาฏศิลป์ และธรรมชาติอื่น ๆ ทำให้มีความซาบซึ้งและมีความสุข ซึ่งนอกจากจะใช้ความรู้เพื่อซึมซับหรือบริโภคสุนทรียะจากผลงานศิลปะ แล้วธรรมชาติต่าง ๆ และยังผลิตงานศิลปะออกมาให้ผู้อื่นได้บริโภคด้วย
4) เพื่อความสุขขั้นสูงสุด (การหลุดพ้น) หมายถึง การแสวงหาความรู้ขั้นจริงแท้ที่สูงกว่าความรู้เพื่อประโยชน์ใช้สอยธรรมดา ความรู้ขั้นนี้เป็นเป้าหมายของนักบวช หรือผู้ต้องการบรรลุธรรมขั้นสูง ต้องการหลุดพ้นจากสิ่งที่เขาเห็นว่าเป็นกิเลศ เครื่องพันธนาการจิตวิญญาณ อิสระของเขา
5) เพื่อช่วยเหลือผู้อื่น ที่กล่าวมาทั้งหมด 4 ประการข้างต้นเป็นการใช้ความรู้เพื่อตนเองหรือหมู่คณะของตนเองเป็นหลัก แต่ความรู้สามารถใช้เพื่อช่วยเหลือผู้อื่นได้ด้วย ซึ่งการใช้ความรู้เพื่อประโยชน์ผู้อื่นสามารถทำได้ 2 แบบ คือ
(1) ใช้ความรู้ทำหรือช่วยเขาทำให้สำเร็จ เช่น ช่วยเขียนหนังสือให้ช่วยทำภารกิจอื่น ๆ ให้ ซึ่งเป็นกรณีที่คนอื่นไม่อยู่ในภาวะที่ทำได้ด้วยตนเอง
(2) ใช้ความรู้เพื่อช่วยให้เขาทำเองให้สำเร็จได้ คือการบอกสอนความรู้ หรือถ่ายทอดความรู้ให้แก่ผู้อื่นไปใช้นั่นเอง โดยสรุปการใช้ประโยชน์จากความรู้ หมายถึง การใช้ความรู้ให้เกิดเป็นประโยชน์ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่นหรือสิ่งอื่นนั่นเอง
หน้าสารบัญ
ปรับปรุงล่าสุด วันที่ 28 พฤษภาคม 2551
รศ.ดร.จุมพจน์ วนิชกุล
chumpot@hotmail.com
|
|
